De bescherming van beroepstitels is geregeld in de Wet BIG: Wet Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg. Deze is bedoeld om cliënten en patiënten te beschermen tegen ondeskundige zorgverleners. Iedere zorgverlener met een beschermde titel staat ingeschreven in het zogeheten BIG-register.
De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) houdt toezicht en mag sinds 2010, zonder tussenkomst van een rechter, bestuurlijke boetes van enkele duizenden euro’s opleggen voor misbruik van een bij wet beschermde beroepstitel.
Direct melding IGJ
De NVP heeft jarenlang therapeuten die misbruik maken van de beroepstitel eerst gewaarschuwd en pas als onze waarschuwing werd genegeerd, melding gedaan bij de IGJ.
Vanaf augustus 2023 is dat veranderd: de NVP doet bij titelmisbruik (en gelijkende titels) direct melding bij de IGJ.
Psychotherapie
Omdat psychotherapie in de Wet BIG geen voorbehouden handeling is is het echter niet strafbaar om te zeggen dat men vrijgevestigd therapeut is met een praktijk voor psychotherapie, al kan dat worden gezien als het ‘aanzetten tot dwaling’.
Psychiaters
Psychiaters zijn bevoegd om psychotherapie te geven maar mogen niet de beschermde titel Psychotherapeut voeren. Deze beroepstitel is voorbehouden aan degenen die zijn ingeschreven in het BIG-register Psychotherapeut. Alleen als een psychiater ook in dat register staat ingeschreven kan hij of zij zich psychotherapeut noemen.
Afhandeling inspectie
IGJ zegt toezicht te houden op de kwaliteit, veiligheid en toegankelijkheid van de gezondheidszorg en de rechten van de cliënt te bewaken. In 2021 zijn er Kamervragen gesteld over het weinig doortastende optreden van de inspectie als het gaat om de aanpak van neptherapeuten. De NVP heeft in het verleden bij de IGJ haar ongenoegen geuit over de afhandeling van deze meldingen.
Nederlandse Academie voor Psychotherapie
Er zijn in Nederland diverse opleidingsinstellingen die suggereren dat zij opleiden tot het beroep psychotherapeut. Eén daarvan is de Nederlandse Academie voor Psychotherapie (NAP). Deze opleiding leidt niet op tot het beroep psychotherapeut. In augustus 2023 schreef Follow the Money met medewerking van de NVP een ontluisterend artikel over de Nederlandse Academie voor Psychotherapie.
Het ECP
Het European Certificate for Psychotherapy (ECP) is het diploma dat is ingesteld door en wordt uitgereikt door de European Association for Psychotherapy (EAP) en haar Nederlandse tak de Nederlandse Associatie voor Psychotherapie (NAP). Het certificaat is niet erkend in Europese wetgeving en geeft in Nederland geen toegang geeft tot het BIG-register Psychotherapeut of het mogen voeren van de wettelijk beschermde beroepstitel psychotherapeut.
Binnen de Europees Unie bestaat geen systeem van onderlinge automatische erkenning van getuigschriften en diploma’s op het gebied van de psychotherapie. Er is ook geen sprake van dat zo’n systeem er zal komen. Zie ook de informatie op de website van het BIG-register hierover.
Generieke module psychotherapie
De NVP is van mening dat in de ggz het borgen van de veiligheid van de cliënt op de eerste plaats staat. Om die reden zijn er vereisten ingebouwd voor deskundigheid en competenties die staan beschreven in de Generieke module psychotherapie. Deze kwaliteitsstandaard voor de ggz is opgesteld en geautoriseerd door de beroepsverenigingen, cliëntenorganisaties, zorgverzekeraars en hoogleraren, en opgenomen als GGZ standaard door Zorginstituut Nederland.
De Generieke module psychotherapie beschrijft wat goede zorg is voor mensen met psychische problemen die psychotherapie ontvangen en laat zien wat zij in het behandelingstraject kunnen en mogen verwachten, en welke professional psychotherapeutische behandelingen mag uitvoeren. Kortom: de Generieke module psychotherapie geeft een beschrijving van kwaliteitscriteria voor de inhoud en organisatie van psychotherapie.
Veiligheid cliënt in geding
Als we de werkwijze van de psychotherapieopleidingen in het alternatieve circuit, zoals de Nederlandse Academie voor Psychotherapie daarnaast leggen zien we verbreding van de markt die gevaarlijk kan zijn voor de cliënt: ondeskundig gegeven psychotherapie kan blijvend schadelijk of zelfs levensbedreigend zijn.
De ECP-therapeuten komen niet voor in de Generieke module psychotherapie en zijn bij de start maar ook na afloop van de alternatieve opleiding niet bevoegd en bekwaam om kinderen of volwassenen met ggz-rproblematiek te behandelen.
Meer lezen over ECP versus BIG
Het terugverdienmodel van de Nederlandse Academie voor Psychotherapie, dat ook in het artikel van Follow the Money wordt beschreven, gaat uit van het financiële belang van de cursist en niet van de veiligheid van de cliënt: de opleiding is duur, maar je kunt direct bij aanvang van de opleiding beginnen met het terugverdienen van je investering door een eigen praktijk te starten. Dit is voor cliënten met mentale problemen en zeker bij kinderen onverantwoord.
Psychotherapeut worden?
Wie psychotherapeut wil worden vindt hier informatie over opleidingsinstituten tot het beroep psychotherapeut. Voor psychiaters die tevens een registratie als psychotherapeut ambiëren bestaat er een speciale regeling.
Meer lezen
