Inspectie laat neptherapeuten te vaak ongemoeid
Wie zich zonder de juiste diploma’s uitgeeft voor psychotherapeut, arts of gz-psycholoog, is strafbaar. De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) moet toezicht houden op titelmisbruik, maar grijpt veel te weinig in. ‘De IGJ lijkt niet in staat om haar rol als toezichthouder goed te vervullen.’
‘Al meer dan vijftien jaar schrijven wij als beroepsvereniging eerst zelf zorgverleners aan om hen te wijzen op het onrechtmatig gebruik van de beroepstitel psychotherapeut. Dat doen we, omdat wij de ervaring hebben dat IGJ hierin onvoldoende actief optreedt.’
De bescherming van beroepstitels is geregeld in de wet Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg (BIG). De wet is bedoeld om cliënten en patiënten te beschermen tegen ondeskundige zorgverleners. Iedere zorgverlener met een beschermde titel staat ingeschreven in het zogeheten BIG-register. De inspectie mag sinds 2010, zonder tussenkomst van een rechter, bestuurlijke boetes opleggen voor misbruik van een beschermde titel.
Heel actief is de IGJ niet met dit toezicht. De keren dat de IGJ een boete uitdeelt wegens titelmisbruik onder hulpverleners in de geestelijke gezondheidszorg valt jaarlijks op een hand te tellen, blijkt uit de laatst gepubliceerde cijfers over aantallen boetes.
- Lees hier het artikel Inspectie laat neptherapeuten te vaak ongemoeid (2 november Follow the money)
‘Indien er geen sprake zou zijn van titelbescherming kan iedere Beun de Haas, ongeacht achtergrond, zichzelf psychotherapeut noemen, zonder enige vorm van toezicht op de kwaliteit is van zijn handelen. Het gaat hierbij om kwetsbare cliënten met ernstige psychische problematiek, veelal persoonlijkheidsstoornissen.’
Grijs gebied
Elk jaar schrijft de NVP enkele tientallen therapeuten en coaches aan die zich ten onrechte ‘psychotherapeut’ noemen. De vereniging krijgt naar eigen zeggen jaarlijks zo’n twintig tot dertig meldingen. In 2020 waren dat er zestig. Niet iedereen wordt aangeschreven: wie zegt ‘een praktijk voor psychotherapie’ te hebben, zonder zichzelf letterlijk psychotherapeut te noemen, is weliswaar misleidend bezig, maar niet strafbaar.
Pas wanneer iemand zich expliciet als ‘psychotherapeut’ voordoet, komt de NVP in actie. Vaak gaat het om mensen die niet beseffen dat ze strafbaar zijn. De woordvoerder: ‘Dat geldt voor ongeveer 90 procent van de gevallen. Deze mensen zetten het direct recht.’ De overige zaken monden volgens de NVP vaak uit in een ‘moeizame discussie’. In een handjevol gevallen doet de vereniging melding bij de inspectie.
De reactie die de IGJ eerder gaf aan de NVP over de zaak ‘getuigt van weinig onderzoek en een zeer beperkte taakopvatting’, aldus de woordvoerder van de vereniging. Zij wijst er op dat de inspectie óók meer kan doen aan therapeuten die alleen al zeggen opgeleid te zijn tot psychotherapeut.
'Vanwege de huidige juridische kaders lijkt de IGJ niet in staat om haar rol als toezichthouder in deze kwestie goed te vervullen. Het is voor ons lastig te beoordelen waar dat probleem aangepakt moet worden. Wij blijven er bij de IGJ op aandringen de noodzakelijke stappen te zetten, zodat hier verbetering in komt.’