Psychotherapeut zoeken
NVP ACADEMY
Lid worden
Menu
NVP ACADEMY Lid worden
NVP Website voor leden

Verkrijg hier toegang tot exclusieve NVP Website ledencontent.

28-08-2025

Uitspraak van de maand augustus

Uitspraak van de maand augustus

Deze uitspraak van de maand betreft een deels gegronde klacht tegen een psychiater. De cliënt is een 55-jarige vrouw die door haar huisarts is verwezen naar de psychiater voor nader onderzoek in verband met aanwijzingen voor een autismespectrumstoornis (hierna: ASS). 

In het kader van zijn onderzoek heeft de psychiater gevraagd naar haar persoonlijke omstandigheden zoals leefsituatie, sociale contacten, echtscheiding, arbeidsverleden en de psychiatrische voorgeschiedenis en medicatie. Voorafgaand heeft een psycholoog uit de praktijk enkele vragenlijsten naar ASS bij de cliënt afgenomen.

Het eerste gesprek is niet naar tevredenheid van de cliënt verlopen, in het tweede gesprek heeft zij hierover haar ongenoegen geuit. Na afloop en op basis van het door hem ingestelde onderzoek concludeert de psychiater dat (onder toepassing van DSM-5) bij de cliënt geen sprake is van ASS, maar van een communicatiestoornis. Tijdens een derde gesprek worden de bezwaren van de cliënt met de psychiater besproken in bijzijn van de psycholoog. Dit leidt er niet toe dat de bezwaren worden weggenomen. De cliënt dient na ontvangst van haar dossier een tuchtklacht in.

Klachtonderdelen
Kort samengevat verwijt de cliënt de psychiater:
a) tijdens het eerste gesprek op een nare manier een trauma naar boven heeft gehaald;
b) een onveilige situatie heeft gecreëerd tijdens beide gesprekken;
c) belangrijke aspecten niet goed heeft vastgelegd en gerapporteerd;
d) ten onrechte stelt dat de cliënt egocentrisch is;
e) geen blijk geeft van zelfreflectie en/of empatisch vermogen;
f) overprikkeling verwart met hoogsensitiviteit;
g) ten onrechte geen duidelijke obsessies heeft vastgesteld;
h) zijn diagnose niet goed heeft uitgelegd, en;
i) ten onrechte een communicatiestoornis heeft vastgesteld.

Overwegingen en oordeel regionaal tuchtcollege

Bij een beoordeling door het tuchtcollege geldt altijd de vraag of de professional de zorg heeft verleend die van hem verwacht mocht worden. De norm daarvoor is een redelijk bekwame en redelijk handelende BIG-professional. Bij de beoordeling wordt rekening gehouden met de voor de zorgverlener geldende beroepsnormen en andere professionele standaarden.

Klachtonderdeel a) tot en met g) bejegeningsklachten en signalen gemist worden (vanwege hun onderlinge samenhang) gelijktijdig behandeld.
De klachtonderdelen die betrekking hebben op de bejegening worden ongegrond verklaard vanwege het ontbreken van bewijzen. Er zijn ook geen bewijzen dat de psychiater signalen heeft gemist (duidelijke obsessies) en overprikkeling verwart met hoogsensitiviteit. De psychiater beschrijft in zijn eindverslag de klachten als overprikkeling en dat is een professionele keuze (voor de bewoordingen) op basis van zijn bevindingen. Klachtonderdelen a) tot en met g) zijn naar het oordeel van het tuchtcollege derhalve ongegrond.

Klachtonderdeel h) de diagnose niet goed uitgelegd
In zijn eindrapportage aan de huisarts heeft de psychiater een beschrijving gegeven van de
(medische) voorgeschiedenis van de cliënt, haar medicatie en de observaties bij
zijn onderzoek. Hij sluit af met zijn conclusie, die weliswaar kort en bondig is, maar – naar het oordeel van het college - wel duidelijk. Mede gelet op de reeds tijdens beide gesprekken gegeven
uitleg heeft de psychiater volgens het tuchtcollege voldoende uitleg gegeven aan de cliënt over wat zijn diagnose was. Uit het klaagschrift en de toelichting ter zitting blijkt ook dat de cliënt deze diagnose heeft begrepen. Dat zij het niet eens is met de diagnose, maakt niet dat haar verwijt doel treft. Dit klachtonderdeel is daarom ongegrond.

Klachtonderdeel i) ten onrechte een communicatiestoornis vastgesteld
De cliënt is van mening dat de psychiater een onjuiste diagnose heeft gesteld. Uit de toelichting ter zitting heeft de psychiater bevestigd dat uit de eerder door een psycholoog bij de cliënt afgenomen NIDA-vragenlijsten indicaties volgden voor ASS. Echter, bij het vervolgonderzoek is de psychiater niet gebleken van vormen van dwangmatigheid bij de cliënt. Nu deze dwangmatigheden zich niet voordeden, concludeerde de psychiater dat geen sprake was van ASS en (hooguit) van een communicatiestoornis. Het tuchtcollege is van oordeel dat de psychiater daarmee onvoldoende onderzoek heeft gedaan om de door hem getrokken conclusie (voldoende) te onderbouwen. De enkele omstandigheid dat geen sprake is van dwangmatigheden (hetgeen de cliënt overigens betwist) is onvoldoende basis voor deze diagnose. Zo kon van de psychiater verwacht worden dat hij alle zogenoemde B-criteria van de DSM-5 naar ASS had doorgenomen bij zijn onderzoek en uitleg. Enkel de opmerking dat er geen dwangmatigheid is vastgesteld, volstaat niet om de diagnose ASS niet te stellen. Verder had mogen worden verwacht dat de psychiater een heteroanamnese en een uitgebreidere ontwikkelingsanamnese had afgenomen en de resultaten van de eerder afgenomen NIDA-vragenlijsten had geïntegreerd in zijn oordeel. De psychiater heeft dit alles nagelaten en daarmee is zijn onderzoek te beperkt en is zijn diagnose, inhoudende geen aanwijzingen voor ASS maar hooguit van een communicatiestoornis, te kort door te bocht en onvoldoende onderbouwd. Dit klachtonderdeel is dan ook gegrond.

  • Maatregel regionaal tuchtcollege
    De bevindingen van de psychiater tijdens het door hem uitgevoerde onderzoek zijn op zichzelf genomen niet onjuist. Echter, het onderzoek was te beperkt van opzet en daarmee onvolledig en dus onvoldoende. Daarmee is de getrokken conclusie en de geformuleerde diagnose onvoldoende onderbouwd. Hoewel het tuchtcollege zich bewust is van de zwaarte van de op te leggen maatregel, is men van mening dat onder deze omstandigheden niet kan worden volstaan met een waarschuwing, zijnde een zakelijke terechtwijzing voor een fout die iedere beroepsgenoot kan maken. Van een psychiater kan worden verwacht dat hij een volledig en volwaardig onderzoek instelt, zeker als dit door de cliënt en haar huisarts specifiek gevraagd wordt. Ook ter zitting heeft de psychiater niet laten blijken, ondanks daartoe gestelde vragen en gemaakte opmerkingen van het college, zich (alsnog) bewust te zijn van de tekortkomingen van zijn onderzoek. Het college acht onder deze omstandigheden een berisping passend en geboden.
  • Datum uitspraak: 22 juli 2025
  • Lees hier de volledige uitspraak


Toelichting NVP
De casus zou ook de handelwijze van een klinisch psycholoog kunnen betreffen of een andere bekwame en bevoegde diagnosticus met aantoonbare specialistische ervaring met autismediagnostiek. De diagnose ASS (Autisme Spectrum Stoornis) bij volwassenen mag volgens de nu geldende richtlijn Autisme ook worden gesteld door een psychotherapeut mits deze een in autisme gespecialiseerde diagnosticus is die gedegen kennis en ruime ervaring heeft met diagnostiek van autismespectrumstoornissen bij volwassenen. Men moet bevoegd én bekwaam zijn.

Enkele andere Uitspraken van de maand die (deels) betrekking hebben op de diagnose:

Over de rubriek

In 'de uitspraak van de maand' geven we een korte samenvatting van een tuchtzaak die recent of soms al wat langer geleden door het tuchtcollege is behandeld. De uitspraken kunnen een voorbeeldfunctie hebben en dienen als leidraad voor beroepsmatig handelen in situaties die vaker voorkomen. U kunt de zaken gebruiken bij intervisie of zelf uw kennis van beroepsethiek op een bepaald gebied vergroten.

© NVP Website 2025